Номын хорхойтнуудын 2021 онд уншихаар төлөвлөж буй номууд

Дэлхий дахинд өнгөрсөн онд олон шилдэг бүтээл хэвлэлтээс гарсны зэрэгцээ номын хорхойтнуудад ч уншихуйн гайхамшигт автах завдал гарав. Тив дэлхийг хамарсан цар тахал, хөл хорионы улмаас ихэнх хүмүүст гэртээ, өөртэйгөө, ганцаар цагийг өнгөрүүлэх боломж гарч, тэр дундаа ном сонирхогчдод хойш тавьсан номоо эргэн барьж авах, шинэ номын адал явдал, аялалд гарах сэдэл төрсөн болов уу. Тиймээс бид "Номын тухай" булангийн шинэ оны эхний дугаартаа номын хорхойтнуудын энэ онд уншихаар төлөвлөж буй номуудыг онцлон хүргэж байна. 

SEKSTSAGAANBOGD 

ЯМАР АРГА БАРИЛААР НОМ УНШДАГ ВЭ?

Миний хувьд номын тэмдэглэл хийж үзээгүй. Харин дахиж уншихыг илүүд үздэг. Уншсан номоо бусадтай хэлэлцэх эсвэл дахиж уншаад тухайн ном эсвэл бүлгийн утга санааг өөрөөр ойлгох үе бий. Номоосоо хамаараад заримдаа нэг өгүүлбэр эсвэл бүлэг уншчихаад тунгааж бодох үе байна. Хүний намтар эсвэл уран зохиолыг гүйлгээд л уншчихдаг. Харин илүү гүнзгий, философийн номуудыг их аажуу эргэцүүлэн уншдаг. Сүүлийн нэг жил олон ном зэрэг уншдаг дадалтай болоод байгаа.

2020 ОНД ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ ТҮЛХҮҮ УНШСАН БЭ? 

Монгол гэхээс илүүтэй англи хэл дээр уншсан жил байлаа. Сэтгэл судлалын номууд түлхүү уншсан ч дундуур нь шинжлэх ухаан, түүхийн хэд хэдэн ном уншаад амжсан.

Онцлох номууд:

Виктор Фрэнклийн “Man’s Search for Meaning”

Хүмүүс аз жаргалаас утга учрыг амархан олно, зовлонг утга учиргүй гэх нь бий. Гэвч хүн өөрийн зовлонд утга учир оноож, өөрийг нь хурцлагч гэж хүлээж авах нь зүйтэй хэмээх ухаарлыг энэхүү жижигхэн хэрнээ баялаг номоос ойлгож авсан.

Карло Ровеллийн “Order of Time”

Тун төвөгтэй цогц санаануудыг маш энгийнээр тайлбарласан уг ном ертөнцийг харах, хүртэх, ойлгох өнцгийг минь бүрэн өөрчилсөн гэж болно.

Жордан Питерсоны “12 Rules for Life”

Гарчгийг нь уншихад жирийн нэг хувь хүний хөгжлийн ном мэт боловч эл номд философи, шашин, домгийн сэтгэлгээ хийгээд сэтгэл судлалын тухай маш гүн гүнзгий бодролуудыг багтаасан. Питерсоныг энэ цаг үеийн хамгийн нөлөө бүхий сэтгэгч гэж хардаг.

ЭНЭ ОНД ЮУ УНШИХААР ЗОРЬЖ БАЙНА ВЭ? 

Жордан Питерсоны “Order Now” гэх цуврал номыг нь урьдчилан захиалаад хүлээж сууна. Үүнээс гадна Даниэл Канэманы “Thinking Fast and Slow”-ыг уншиж дуусгах санаа байна. 2021 онд Стивен Пинкерийн “How The Mind Works”, Карло Ровеллийн “Reality Is Not What It Seems” ном уншина. Тэгээд өнгөрсөн онд уншсан номуудаас ганц хоёрыг нь дахиж уншина байх даа.

Ц.АРИУНСАНАА 

ЯМАР АРГА БАРИЛААР НОМ УНШДАГ ВЭ?

Номыг яаралгүй тайван уншихыг хүсдэг. Тун сонин санагдсан эсвэл мартахыг огт хүсэхгүй байгаа хэсгүүдийг дэвтэр дээрээ хуулж бичдэг. Түүндээ ч их таашаалтай. Ер нь уншсан номоо дахиж нээх нь тун ховор, зүгээр л хадгалдаг. Харин дэвтэр дээрх тэмдэглэлээ хэзээ л бол хэзээ харж, эргэн эргэцүүлдэг. Орой эсвэл амралтын өдрөөрөө өөртөө цаг гаргаж, тухтай чимээгүй орчинд төвлөрч уншихыг хичээдэг. Гэхдээ нэгэнт тэр номоороо амьсгалбал хажуугаар нь кино ч үздэггүй, тувт тэр номтойгоо зууралддаг. Өөртөө дарамт өгөлгүй, хүссэн үедээ жаргаж уншдаг даа.

2020 ОНД ЯМАР ТӨРЛИЙН НОМ ТҮЛХҮҮ УНШСАН БЭ? 

Өнгөрсөн онд уран зохиол, сэтгэл судлал, хувь хүний хөгжил зэрэг төрөл бүрийн ном уншсан. Оны эхэнд японы нэрт зохиолч Дазай Осамүгийн “Хүн байх эрхгүй” зохиолыг эх хэл дээрээ унших боломж олдсон юм. Зохиолч Дазай Осамү амьд ахуйдаа нэлээд тэрслүү, зоримог зохиолч байсан ч дотроо асар их ганцаардлыг тээж явсныг өөрийн хамгийн сүүлийн зохиол дээрээ магадгүй хамаг үнэнээ өчиж бичсэн нь гайхам сонин байсан. Гаднаасаа хамгийн сайн сайхан зүйлс ч дотроо илэрхийлэгдээгүй, нууцгай, худал, хуурмагийг агуулдаг. Үнэндээ түүнийг илэрхийлье гэвэл хүн ёсны харилцааны давхаргыг давахгүй ч юм шиг. Дотор бодогддог нэгэн бодлыг илчилж бичсэн зохиол байсан.

Хувь хүний хөгжлийн холбогдолтой судлаач Брене Брауны “Dare to Lead” номыг одоо ч амьдралдаа хэрэгжүүлэхээр хичээж байгаа. Брене Браун бол "vulnerability" буюу хүн өөрийн эмзэг үнэнийг хүлээн зөвшөөрөх, бусадтай хуваалцах талаар 20 гаруй жил судалсан судлаач юм. "Dare to lead" буюу манлайлж зүрхлэх буюу өөртөө итгэлтэйгээр бусдыг удирдан манлайлах тухай энэ номд дурдсанаар хүмүүс олон нэр үгсийн тухай буруу ойлголттой амьдарч, түүнээсээ айж эмээн, хангалттай мэдрэмж, айдсаа хуваалцаж чадаагүйгээсээ болж зовдог. Мөн асуудлуудаа шийдэж чадалгүй өнгөрөөдөг тухай өгүүлдэг. Энэ ном бол хүмүүстэй хамтарч ажилладаг хүн бүрд тусалж чадах бүтээл юм. Миний хувьд одоо ч ажлынхантайгаа хамт уншиж хэрэгжүүлж байгаа болохоор их урам зориг өгсөн.

ЭНЭ ОНД ЮУ УНШИХААР ЗОРЬЖ БАЙНА ВЭ? 

2020 оны сүүлээр Сара Бэйквэллийн “Хэрхэн амьдрах вэ?” буюу Монтэнийн намтар номыг эхлүүлсэн. Удаан хүлээсэн болохоор ч тэр үү бас удаан, нухацтайгаар тэмдэглэж, эргэцүүлэн уншиж байгаа. Энэ номыг удахгүй дуусгаад, неврологич Оливер Саксын хэд хэдэн номыг "epub" өргөтгөлөөр татаж авсныгаа сайхан мөлжих бодолтой байна.

Ч.САЙХНАА 

ЯМАР АРГА БАРИЛААР НОМ УНШДАГ ВЭ?

Жилийн эхэнд унших номынхоо жагсаалтыг төрөл бүрийн номоор бүрдүүлэн гаргаад, уйдахгүйн тулд өөр төрлийн номуудыг зэрэг эхлүүлдэг. Жагсаалтаа яг таг дагана гэж байхгүй л дээ. Зарим номоо дараалал дайраад унших нь бий. Жилдээ дор хаяж нэг шинэ зохиолчийн анхны ном эсвэл улс орны түүх, аж байдлын тухай шинэ ном уншихыг хичээдэг.

ЭНЭ ОНД ЮУ УНШИХААР ЗОРЬЖ БАЙНА ВЭ? 

Ричард Шепердийн “Unnatural Causes”

Задлан шинжээч, эмч Ричард Шефердийн ажил дээрээ учирсан хачин жигтэй үхэл, гэмт хэргүүдийн хийгээд тэдгээр тохиолдол түүнд хэрхэн нөлөөлж, амьдралыг нь өөрчилсөн тухай маш сонирхолтой бичсэн ном. Элдэв хачин гэмт хэрэг, триллер ном унших дуртай хүмүүст зөвлөх байна.

Матт Хайгийн “The Midnight Library”

Эл бүтээл "Goodreads"-ын 500 мянган уншигчдын сонголтоор 2020 оны шилдэг уран зохиолын номоор шалгарсан. Нэгэн бүсгүй ажил, амьдрал, сэтгэл санаа гээд л бүх талаараа баларч, цөхөрч гүйцээд амьдрах утгаа алдаад байтал гэнэт шөнийн номын санд сэрнэ. Тэнд номоос өөр зүйлгүй, тоолоод баршгүй олон ном байдаг.

Айзек Азимовын “Foundation” цуврал

Уран зөгнөлт зохиолыг үндэслэгчдийн нэг Азимовын бичсэн "Хөмрөг" хэмээх долоон цуврал ном бий. Энэ номоор Apple TV цуврал кино хийж 2021 онд гаргахаар төлөвлөж буй юм. Түүнээс өмнө цувралын сүүлийн хоёр номыг уншиж дуусгана. Цувралын эхний гурван ном монгол хэлнээ орчуулагдсан.

Лиз Пичоны “Tom Gates Series”

Хүүхдийн номын төрөлд томоохон шагналуудыг хүртэж, 43 хэлнээ орчуулагдсан "Том Гэйтсийн гайхамшигт ертөнц” монгол хэлнээ орчуулагдаж, эхний ном нь хэвлэлтээс гарч байгаа. Дүрсгүй Томын уйдах завгүй өдрүүд, хөгжилтэй зургууд хэнийг ч уйдаахгүй гэж амлая.

Лулу Миллерийн “Why Fish Don't Exist: A Story of Loss, Love, and the Hidden Order of Life”

Сэтгүүлч Лулу Миллерийн Стэнфордын их сургуулийн анхны захирал, загас судлаач, эрдэмтэн Дэвид Стар Жорданы амьдралын тухай бичсэн намтар ном. 2020 оны шилдэг ном хэмээх олон жагсаалтад багтсан юм билээ. Зохиолчийн авьяаслаг, зэвүүн өвөрмөц бичлэгийг уншихаар яарч байна шүү.

Мөн “Арбатын хүүхдүүд” бол миний багадаа уншсан хамгийн сонирхолтой номуудын нэг. Хатуу чанга социалист дэглэмтэй ЗХУ-д эл номыг хэвлэж, монгол руу орчуулахыг яагаад зөвшөөрсөн юм бол гэж хүн бүр гайхсан байх. Уг цувралын сүүлийн ном болох “Үнс чандруу” монгол хэлнээ хөрвүүлэгдсэнийг саяхан мэдлээ, олж уншина.