ФОТО: САЦ ба ОНГОД уран бүтээлийн үзэсгэлэнгээс...

Ертөнцийн түг түмэн шинж чанарыг ажин сэтгэсний ачаар уран бүтээлч өөрийнхөө бүтээлд уран сайхны нээлтийг хийж чаддаг. Хүний оюун санаа өндөр бүтээлч дээд түвшиндээ хүрсэн тийм цаг үеийг уран санааны зоригжих буюу онгод орох гэж нэрлэдэг билээ.

Урлах Эрдмийн дээд  сургуулийн багш, зураач С.Нэргүйбаатарын  онгод, зүүдний тайлал, тод хурц өнгөний шийдлүүдтэй “Сац” анхны бие даасан үзэсгэлэн Урлах Эрдмийн дээд сургуулийн 30 жилийн ойд зориулан  нээгдсэн билээ. Ажиглан сэтгэх буюу «үл ялих», «хэнд ч үл ажиглагдам» тийм шинж чанарыг тунгаан авч чадахаас уран бүтээлчийн хөдөлмөрийг харж болно.

Эртнээс нүсэр том барилга байгууламжид Сац хэрэглэсээр ирсэн. Төгс хэлбэрт суварга тэгш өнцөгт суурьтайн дээр гурвалжин талууд нь тэнцүү талт хэсгүүдийг үүсгэнэ. Энэ нь геометрийн хамгийн бат бөх суурьтай дүрс буюу сац болж байгаа юм. Олон янзын дүрс, хэлбэр бүхий сац суваргууд Египетээс гадна Төв Америк, Хятад, Грек зэрэг эртний түүхт газруудад олноороо бий.

Тэдгээрийн дийлэнх нь аугаа удирдагч, эзэн хаадад зориулсан цогцолбор бол зарим нь сүм хийд юм.

Зураачийн гол бүтээлд 9 хөлт цагаан тугийн дор нэгдэж буй Сац суваргат хүлэг морьдтой баатрууд давшиж буйг зохиомжилсон байна. Амьдралын аугаа суут хүч чадал, мохошгүй сүр жавхлан мандал бадралыг сюрреалист өнгө аясаар илэрхийлснийг харж болно. Байгаль ертөнц, хүний нийгмийн бадрангуй чанар түүгээр бахархан баярлаж сайн сайхныхаа сүр сүлд, итгэл найдвар нь болгож эрхэмлэн хүндэтгэж алдаршуулсан нь энэхүү үзэсгэлэнгийн хамгийн гол онцлог юм.

Үзэсгэлэнд тавигдсан хөрөг зургууд “Сац” бүтээлийг тойрон тавигдсан байна. Фото зурагт хүн өөртэйгөө төсөөгүй ч харагдаж юу магад. Харин С.Нэргүйбаатар зураачийн хурц өнгөтэй хөрөг зургуудад тэр хүний гадна талын тохиолдлын төсөө болох хацрын мэнгэ, духны үрчлээг тооцоолон хөөцөлдөлгүй, жинхэнэ мөн чанар зан араншин, оюун ухаан, хувийн чанарыг нь олж нээн гаргажээ. Урлаг бидэнд амьдралын тод томруун үнэнийг хэлж өгч байдаг индэр юм.

Залуу уран бүтээлч С.Нэргүйбаатарын дотоод сэтгэлийн толийг дараах “Сац” үзэсгэлэнгээс харж болно.

Үзэсгэлэнгийн гол бүтээл “Сац”

Тэмүжин, Бөртэ хоёр Бурхан Халдун уулын өмнө чулуун тоглоомоор тоглож буй өгүүлэмжтэй бүтээгджээ. Зургийг солонгын өнгөөр бүтээхдээ хоёр дүрийн оршин байсан цаг хугацааг тухайн цаг үеийн энерги нь тоглож байсан чулуундаа шингэн өнөөг хүртэл  хадгалагдсаар наран жаргах мөчид эрчим, энерги нь тэнцэн тодрон харагдаж буй хэмээх утгыг шингээжээ.

Залуу артистууд Цэрэнбат, Ms’M хөргийг орчин үеийн залуучуудын төлөөлөл болгож бүтээсэн. Футурист өнгө аясаар ирээдүй, хүсэл мөрөөдлөө харж буй гэх утгаар виртуал нүдний шил зүүсэн шийдэлтэй дүрсэлжээ. 

“Гэр бүл” цуврал зохиомждоо зураач өөрийн аав, ээж дүүгээ дүрсэлсэн байна.

Монголын орчин үеийн утга зохиолыг үндэслэгчдийн нэг, XX зууны манлай монголч эрдэмтэн Еншөөбүү Бямбын Ренчин.

Зүүн дээд өнцгөөс зургийн зохиомжийн төв рүү чиглэн хөх өнгийн домгийн биет амьтан зөөлнөөр бууж ирэн Ренчин гуайн гарт нь Уйгуржин Монгол бичиг бүхий судрын хуудсыг зөөлнөөр өгч байх бөгөөд дээр нь найрагчийн зохиосон “Монгол хэл” шүлгийг бичсэн байна. Б.Ренчин гуайн үс сахал нь зөөлөн илэх салхийг даган намирч царай нь чин зоригт өвөг дээдсээ бишрэн омогшсон харцтайгаар бахархан зогсож буйгаар дүрсэлжээ.
Урлах Эрдмийн дээд сургуулийн захирал, доктор, профессор  Г.Тунгалаг, Э.Энхчимэг нарын хөрөг бүтээл.

УЭДС-ийн үүсгэн байгуулагч, доктор, профессор  Г.Тунгалаг нь өөрийн охин багш Э.Энхчимэгт зориулан УЭДС-ийг  байгуулсан түүхтэй. Эрт өнийн нэгэн сургаалд «Хэрэв хүн нэгээхэн жилийн хугацаанд аж төрж, амар жимэр сууя гэвэл тариа будаа тарьтугай! Ирэх намар ургацыг нь хураан авч нэгэн жил амьдрах зөөрөө олно.

Хэрэв арван жил аж төрж, амар жимэр сууя гэвэл, жимсгэнийн цэцэрлэг тарьж, алим, интоор, жүрж нимбэг тэргүүтнийг зооглоно. Хэрэв зуун жил амьдаръя гэвэл, үр хүүхэд, ач гуч, дүү нараа сургаж хүмүүжүүлсүгэй! Тэд өөрсдөө тутарга тарьж, жимсгэнийн мод ургуулж үеийн үед амархан сайн жаргах болно» гэжээ. Иймийн учир зураач энэхүү цуврал бүтээлээ салшгүй утга бэлгэдлийг бодон нэгэн зүгт зорьж тэмүүлж буйг харуулсан өгүүлэмжтэйгээр бүтээсэн байна.

Урлах эрдмийн дээд сургуулийн төгсөгч,  Michel & Amazonka брэндийн үүсгэн байгуулагч Ч.Нямханд хөрөг бүтээл.

Леонардо да Винчи уран бүтээлч хүний сэтгэлгээний нэгэн чадварыг тодорхойлохдоо «Юмыг хялбар түргэн хувирган өөрчилж, дүрслэн бодох авьяас юм» гэсэн байна. «Голын жижиг чулууг ч хараад хад уулыг төсөөлөн ойлгож сур! Цонхны цанг хараад халуун орны битүү ой шугуй болгон хувирган сэтгэж сур! гэж зөвлөжээ. “AMAZONKA” хөрөг  бүтээлд амьдралд тохиолдох цөхрөл, зовлон бэрхшээл, шантрал дунд ямагт гэрэл гэгээ, гарц гаргалгаа үргэлж олддог  тухай зохиомжлон зуржээ.

Урлаг судлаач А.Тунгалаг